Ομαδική η βία στα σχολεία

Το πρόβλημα της βίας στα σχολεία, ακόμα και από παιδιά του νηπιαγωγείου, είναι γνωστό. Το νέο φαινόμενο είναι οι οργανωμένες ομαδικές και συστηματικές εκφράσεις της βίας. Το φαινόμενο αυτό αλλά και η διαχείρισή του από τους εκπαιδευτικούς και τον σχολικό περίγυρο εξετάζει έρευνα της Εθνικής Επιτροπής Μελέτης των Ομάδων Ενδοσχολικής Βίας (ΕΕΜΟΕΒ). 

Η έρευνα έχει τίτλο «Ομαδική βία και επιθετικότητα στα σχολεία». Πραγματοποιήθηκε υπό τη διεύθυνση της Αλίκης Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου, κατά τα σχολικά έτη 2006-2007 και 2007-2008, με ερωτηματολόγια (38 ερωτήσεις) που εστάλησαν σε σχολεία και τοπικές ενώσεις εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. 

Κληθέντες να επισημάνουν περιπτώσεις επιθετικής συμπεριφοράς προς αδύνατους, «δυσπροσάρμοστους», αλλοδαπούς ή «διαφορετικούς» μαθητές, το 61,9% των εκπαιδευτικών απάντησε πως είναι λίγες οι περιπτώσεις αυτές, ενώ το 4,6% ανέφερε πως έχουν σημειωθεί πολλές περιπτώσεις. Ωστόσο, ένας στους τρεις απάντησε πως συμβαίνουν με μεγάλη συχνότητα έντονοι διαπληκτισμοί στο σχολείο μεταξύ των παιδιών και, όταν γίνεται αυτό, παρατηρείται πως συχνότερα ανταλλάσσονται βρισιές ή χτυπήματα, ενώ σπανιότερα «βγαίνουν» μαχαίρια.

Σχετικά με τις μορφές των διαπληκτισμών, το 53,10% απαντά πως «απλώς βρίζονται», το 28,4% «γελοιοποιούν, ταπεινώνουν», το 1% «κακοποιούν σεξουαλικά», 0,3% «βγάζουν σουγιά, κοπίδια, μαχαίρια», 1% «προσπαθούν να ληστέψουν μαθητή/τρια», 12,3% «άλλα-χειροδικούν, κλοτσούν, τραβούν μαλλιά, απειλούν». 

Όσον αφορά στην ομαδοποίηση των μαθητών στο σχολείο, το 81,2% απαντά πως «τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες», ενώ αρνητικά απαντά το 15,2%. Επίσης, το 32% των καθηγητών πιστεύει πως στις ομάδες αυτές υπάρχει κάποιος που δρα ως «αρχηγός», ενώ το 36% απαντά πως «δεν γνωρίζει».

Από την έρευνα προκύπτει, ότι οι μαθητές που υφίστανται κακοποίηση, λεκτική ή σωματική, έχουν συνήθως αδύναμη προσωπικότητα, χαμηλή αυτοεκτίμηση, έλλειψη θάρρους, είναι συνεσταλμένοι, απομονωμένοι, χαμηλών τόνων, ευαίσθητοι ή μοναχικοί.

Σχετικά με τους λόγους για τους οποίους τα παιδιά τσακώνονται, κατά τη γνώμη των καθηγητών οι αιτίες πρέπει να αναζητηθούν στην ανωριμότητα των παιδιών, την εφηβική έξαρση, την προσέλκυση της προσοχής. Οι πιο συχνοί λόγοι τσακωμού είναι οι διαφορές στα παιχνίδια και τις αθλητικές δραστηριότητες, η αίσθηση αδικίας, οι προσβολές. 

Από την πλευρά τους, οι γονείς συνήθως δεν απευθύνονται στους εκπαιδευτικούς για να συζητήσουν τα προβλήματα των παιδιών τους στο σχολείο. Οι αντιδράσεις των οικογενειών κυμαίνονται από την απόγνωση και τον προβληματισμό μέχρι τη διαμαρτυρία και την επιθετική στάση απέναντι στους εκπαιδευτικούς. 

Παράλληλα, το 61,9% των ερωτηθέντων απαντά πως λίγα παιδιά ζητούν βοήθεια, ενώ ένα 12,7% ισχυρίζεται πως κανένα παιδί δεν έχει ζητήσει ποτέ την αρωγή τους. 

Περιστατικά διαπληκτισμών

Περιστατικό 1:

«Ενας μαθητής ράγισε το χέρι ενός άλλου μαθητή στη διάρκεια ενός παιχνιδιού (ποδόσφαιρο). Αρπαξε βίαια την μπάλα και του πάτησε το χέρι. Το σχολείο ενημέρωσε τους γονείς και των δύο μαθητών. Οι γονείς του θύματος ήταν εκνευρισμένοι, του δράστη στενοχωρημένοι με το συμβάν, αλλά δικαιολόγησαν το γιο τους. Δεν ενεπλάκησαν άλλοι μαθητές».

Περιστατικό 2:

«Στο διάλειμμα τρεις μαθητές (δύο αγόρια και ένα κορίτσι) έσπρωξαν επίτηδες έναν μαθητή, ο οποίος πέφτει συχνά θύμα λεκτικής βίας. Τον ακινητοποίησαν, του πέταξαν τα γυαλιά και το κορίτσι-αρχηγός τα πάτησε. Ο πατέρας του θύματος ήρθε στο σχολείο να φέρει άλλο ένα ζευγάρι γυαλιά. Δεν παραπονέθηκε, αφού έχει συνηθίσει να συμβαίνουν τέτοια στο παιδί».

Περιστατικό 3:

«Ενας μαθητής στο διάλειμμα, πριν προλάβει ο εφημερεύων καθηγητής να μεταβεί στον χώρο εφημερίας, εμπόδιζε μια συμμαθήτριά του να βγει από την αίθουσα. Η "εγκλωβισμένη" μαθήτρια δεν άντεξε την πίεση και έβαλε τα κλάματα. Πολλές φορές στο παρελθόν ο συγκεκριμένος μαθητής πείραζε τη συμμαθήτριά του με σεξουαλικά υπονοούμενα, με αποτέλεσμα αυτή να ξεσπάει σε κλάματα και να βρίσκεται σε παρατεταμένη -αν όχι μόνιμη- κατάσταση άγχους. Κατά τη διάρκεια του περιστατικού βρίσκονταν στην αίθουσα άλλοι δύο συμμαθητές τους. Ο ένας δραστηριοποιήθηκε για να βοηθήσει τη συμμαθήτριά του, αλλά ο άλλος βιντεοσκοπούσε το γεγονός με το κινητό του χωρίς να παρεμβαίνει (...)».

Πηγή: Ελευθεροτυπία